maa. LOUIS (AP) - I le tele o taulaga, e leai se tasi na te iloa le mea o loʻo tafe ai paipa i lalo o le eleele. E taua tele lenei mea ona o paipa ta'ita'i e mafai ona fa'aleagaina vai inu. Talu mai le faʻalavelave faʻafuaseʻi o Flint, na faʻatupuina e le au ofisa Michigan taumafaiga e suʻe le paipa, o le laasaga muamua lea i lona aveeseina.
O lona uiga o le faitau piliona o tupe fou a le feterale o loʻo avanoa e foia ai le faʻafitauli, o nisi nofoaga o loʻo i ai i se tulaga sili atu nai lo isi e vave talosaga mo se faʻatupeina ma amata eli.
"O le taimi nei o le faʻafitauli o loʻo matou manaʻo e faʻaitiitia le taimi e faʻaalia ai e tagata vaivai le taʻitaʻia," o le tala lea a Eric Schwartz, co-CEO o le BlueConduit, lea e faʻaogaina faʻataʻitaʻiga komepiuta e fesoasoani ai i nuʻu e vaʻai le nofoaga o paipa taʻitaʻia.
I Iowa, mo se faʻataʻitaʻiga, naʻo ni nai taulaga na maua a latou paipa vai, ma e naʻo le tasi - Dubuque - na talosagaina se tupe fou a le feterale e aveese ai. O lo'o tumau pea le mautinoa o sui o le setete o le a latou mauaina a latou ta'ita'i a'o le'i o'o i le aso fa'agata a le malo feterale i le 2024, ma tu'uina atu i nu'u le taimi e talosaga ai mo se fa'atupega.
O le ta'ita'i i le tino e fa'aititia ai le IQ, fa'atuai ai le atina'e, ma mafua ai fa'afitauli tau amio i tamaiti. O paipa ta'ita'i e mafai ona o'o ile vai inu. O le aveesea o i latou e aveesea ai le taufaamatau.
I le tele o tausaga ua mavae, e faitau miliona paipa ta'i sa tanumia i le eleele e sapalai ai vai paipa i fale ma pisinisi. O lo'o fa'atumauina i totonu o Midwest ma Northeast, ae o lo'o maua i le tele o le atunu'u. O le fa'asaoina o fa'amaumauga o lona uiga o le tele o 'a'ai latou te le iloa po'o fea o latou paipa vai e gaosia mai le ta'ita'i nai lo le PVC po'o le kopa.
O nisi nofoaga, e pei o Madison ma Green Bay, Wisconsin, ua mafai ona aveese o latou nofoaga. Ae ose fa'afitauli taugata, ma o le tala fa'asolopito e itiiti lava tupe a le feterale e foia ai.
“O le le lava o punaoa o se faafitauli tele lava,” o le tala lea a Radhika Fox, le faatonu o le Ofisa o Punaoa Suavai a le Ofisa o le Puipuiga o le Siosiomaga.
I le tausaga na teʻa nei, na sainia ai e Peresitene Joe Biden le tulafono taufaʻaofi e avea ma tulafono, lea na iu ai ina maua se faʻaopoopoga tele e ala i le tuʻuina atu o le $ 15 piliona i luga o le lima tausaga e fesoasoani ai i nuʻu e fausia paipa. E le lava le na o le foia o le faafitauli, ae o le a fesoasoani.
"Afai e te le faia se gaioiga ma talosaga, e te le maua se totogi," o le tala lea a Eric Olson o le Natural Resources Defense Council.
Na taʻua e Eric Oswald, pule sili o le Michigan Drinking Water Division, e mafai e pulega i le lotoifale ona amata galue i le toe sui aʻo leʻi maeʻa se suʻesuʻega auiliili, ae o se faʻatusatusaga poʻo fea o le a aoga ai paipa.
“E tatau ona matou iloa ua latou faailoaina laina autu o auaunaga a o lei mafai ona matou faatupeina le faagasologa o le talepeina,” o lana tala lea.
O paipa ta'ita'i sa avea ma lamatiaga mo le tele o tausaga. I tausaga talu ai nei, o tagata o Newark, New Jersey ma Benton Harbor, Michigan ua faʻamalosia e faʻaaoga fagu vai mo manaʻoga masani e pei o le kuka ma le inu pe a uma suʻega na faʻaalia ai le maualuga o le taʻitaʻi. I Flint, o le tele o tagata uliuli, na muaʻi faʻafitia e le au ofisa le iai o se faʻafitauli faʻafitauli, ma taulaʻi atu le atunuʻu i le faʻafitauli o le soifua maloloina. Mulimuli ane, na faʻaitiitia le faʻalagolago o tagata lautele i vai paipa, aemaise lava i nuʻu uliuli ma Hispanic.
Na faaalia e Shri Vedachalam, le faatonu o le vai ma le tau i le Environmental Consulting & Technology Inc., lona faamoemoe o le a suia e tagata o le atunuu ia paipa mo le manuia o tagata nofoia.
E i ai faailoga o le maasiasi o se faaosofiaga. Ina ua uma ona faʻaititia le maualuga o le taʻitaʻi, ua faia e Michigan ma New Jersey ni faiga faʻamalosi e faʻafefe ai le taʻitaʻi i vai inu, e aofia ai le faʻavaveina o le faʻasologa o faʻafanua. Ae i isi setete, pei o Iowa ma Misuri, e leʻi feagai ma se faʻalavelave e pei o lenei tulaga maualuga faʻalavelave, e telegese mea.
I le amataga o Aukuso, na faʻatonuina ai e le EPA nuʻu e faʻamaumau a latou paipa. O tupe o le a oʻo mai e tusa ai ma manaʻoga o setete taʻitasi, o le tala lea a Fox. Fesoasoani faʻapitoa ma faʻafaigofieina tulaga mo vaega maualalo o le faitau aofaʻi.
Suʻega vai i Hamtramck, o se taulaga e lata i le 30,000 tagata o loʻo siʻomia e Detroit, e faʻaalia i taimi uma tulaga mataʻutia o taʻitaʻi. E manatu le aai o le tele o ana paipa e faia i le uʻamea faʻalavelave ma o loʻo galue e sui.
I Michigan, o le suiina o paipa ua matua lauiloa ma ua talosagaina e tagata o le atunuu mo ni tupe sili atu nai lo le avanoa.
E tufatufaina vave e le EPA le fa'atupega e fa'aaoga ai se fua fa'atatau e le'o amanaia le aofa'i o paipa ta'ita'i i setete ta'itasi. O se taunuuga, o nisi setete latou te mauaina le tele o tupe mo paipa paipa nai lo isi. O loʻo galulue le ofisa e faʻaleleia lenei mea i tausaga o lumanaʻi. O lo’o fa’amoemoe Michigan, afai e le fa’aalu e setete le tupe, e i’u lava ina alu le tupe ia i latou.
Fai mai le BlueConduit's Schwartz, e tatau i le au ofisa ona faaeteete ia aua neʻi misi asiasiga o paipa i nofoaga matitiva ina ia mautinoa ai le saʻo o faamaumauga. A leai, afai e sili atu fa'amaumauga a itulagi mau'oa, e mafai ona vave maua isi fa'atupega, tusa lava pe latou te le mana'omia tele.
O Dubuque, o se aai i luga o le Vaitafe o Misisipi e tusa ma le 58,000, e manaʻomia le sili atu i le $48 miliona e sui ai le tusa ma le 5,500 paipa o loʻo i ai le pulu. Na amata galuega fa'afanua i le tele o tausaga talu ai ma ua fa'amautinoa e le au ofisa muamua ua mae'a fa'afou lelei ma ua fa'amoemoe e avea ma mana'oga feterale i se aso. E sa'o i latou.
O taumafaiga nei ua mavae ua faigofie ai ona talosaga mo se faatupeina, o le saunoaga lea a Christopher Lester, le pule o le matagaluega o vai a le taulaga.
“Matou te laki e mafai ona matou faʻateleina tupe faʻaagaga, matou te le tau taumafai e puʻe,” o le tala lea a Lester.
Ua maua e le Associated Press le lagolago mai le Walton Family Foundation mo le faʻasalalauina o vai ma faiga faʻavae. O le Associated Press e na'o ia e nafa ma mataupu uma. Mo fa'amatalaga uma ole siosiomaga ole AP, asiasi https://apnews.com/hub/climate-and-environment.
Taimi meli: Oke-21-2022